Mapa czystości powietrza
Mapa znajdująca się powyżej, przedstawia aktualne warunki jakości i czystości powietrza na świecie. Na mapie można sprawdzić składniki smogu: stężenie tlenku węgla CO, masa pyłów oraz masa dwutlenku siarki SO2. Zobacz gdzie występuje najbardziej zanieczyszczone powietrze.
Czystość powietrza
Zanieczyszczenie powietrza w Polsce jest bardzo wysokie. To u nas często występuje niekorzystna pogoda oraz mamy najbardziej zanieczyszczone miasta w Europie. Smog to już nie tylko problem dużych miast. Badania pokazują, że stężenie szkodliwych substancji w powietrzu jest znacznie podwyższone na terenie obejmującym 90% naszego kraju. Smog jest nie tylko uciążliwy, ale przede wszystkim bezpośrednio zagraża naszemu zdrowiu, a nawet życiu. Sprawdź, co dokładnie zawiera zanieczyszczone powietrze i w jaki sposób szkodzi ono zdrowiu.
Z czego składa się smog?
Nazwa „smog” wywodzi się z połączenia dwóch angielskich wyrazów - smoke, co oznacza dym oraz fog, czyli mgła. Smog jest mieszanką dymu i mgły. Aby pojawił się on w powietrzu, zanieczyszczeniu i wilgotności musi towarzyszyć bezwietrzna pogoda. W wyniku działalności człowieka powstają pyły i dymy zawierające substancje toksyczne. Nie ulatują one w górę atmosfery, tylko zatrzymują się na pewnej wysokości (do 40 metrów nad ziemią) i zalegają tam, do czasu aż zostaną przemieszczone przez wiatr. Szczególnie trudna sytuacja występuje w rejonach położonych w dolinach, gdzie zanieczyszczone powietrze ze względu na ukształtowanie terenu, zalega dłużej.
Smog składa się z tak zwanych pyłów zawieszonych, czyli substancji trudno opadających zaliczanych do grupy PM2,5 mierzonych na radarze smogu oraz substancji toksycznych należących do grupy PM10 takich jak rakotwórczy benzopiren, tlenki siarki, węgla oraz azotu, a także metale ciężkie, silnie rakotwórcze dioksyny i sadza.
W jaki sposób szkodzi nam smog?
Wpływ smogu na zdrowie jest ogromny. Substancje określane jako PM2,5 to w praktyce cząstki, których średnica nie przekracza 2,5 mikrometra. Te bardzo drobne cząsteczki z łatwością przenikają do naszego układu oddechowego wraz ze wdychanym powietrzem, a następnie trafiają do krwiobiegu i wędrują po całym organizmie, trafiając do wszystkich ważnych organów. Symptomy wywołane ich szkodliwym działaniem są z reguły mocno odsunięte w czasie. Mogą pojawić się nawet dopiero po kilku latach i są bardzo poważne. Należą do nich takie choroby jak nowotwory płuc, astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, udary mózgu, zawały serca i inne choroby układu krwionośnego.
Z kolei PM10 to nieco większe cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów. W czasie oddychania osadzają się one w drogach oddechowych - w gardle, tchawicy, oskrzelach i płucach. Negatywne skutki ich wdychania zaczynamy odczuwać już po kilku godzinach. Mogą to być trudności z oddychaniem, zadyszka, kaszel, chrypka, zaostrzenie objawów astmy i alergii.
Komu najbardziej szkodzi zanieczyszczone powietrze
Smog jest szczególnie groźny dla dzieci oraz kobiet w ciąży. Badania dowodzą niezaprzeczalnie, że kobiety, które w trakcie ciąży oddychają powietrzem zanieczyszczonym pyłami i benzopirenem, rodzą dzieci z niższą wagą urodzeniową, o zmniejszonym obwodzie głowy i mniejszej pojemności płuc. Niestety konsekwencje działania toksycznych substancji są u nich widoczne przez całe życie i są to między innymi niższy iloraz inteligencji, słabszy układ odpornościowy oraz zwiększone ryzyko zachorowania na astmę oskrzelową.
Powietrze pełne toksyn szkodzi nie tylko ludziom, ale również zwierzętom, u których powoduje zaburzenia pracy układu rozrodczego, oddechowego oraz nerwowego, a także roślinom, prowadząc w rejonach o dużym skażeniu powietrza do zaniku chlorofilu i obumierania liści.
Jak poprawić jakość powietrza
Sytuacja jest bardzo poważna co często widać na mapie smogu i wszelkich zanieczyszczeń powietrza. Warto zainteresować się działaniami, jakie każdy z nas na co dzień może podjąć, by przyczynić się do poprawy czystości i jakości powietrza w swoim mieście. Sytuację może poprawić ograniczeniem ilości spalin samochodowych i trujących substancji wydobywających się z domowych kominów. Udajmy się do urzędu gminy lub miasta i spytajmy, jakie są możliwości dofinansowania do nowoczesnych pieców grzewczych i filtrów na kominy. Nigdy nie ogrzewajmy też domu, spalając śmieci. W miarę możliwości zastępujmy piece węglowe ogrzewaniem gazowym. Można także zamontować drugi piec gazowy w domu, który częściowo zastąpi palenie węglem.
Doraźnie można stosować oczyszczacze powietrza w pomieszczeniach, aby przynajmniej trochę zmniejszyć stężenie pyłów i kurzu.
W większych miastach jak np. Kraków w dni smogowe często wprowadzana jest darmowa komunikacja miejska.